De woorden groep, club en bond roepen bij een schaker niet meteen warme gevoelens op. Éen tegenstander is genoeg, waarom zo je meer mensen opzoeken. Dat leidt maar af van de strijd. Een schaker broedt in zijn eentje zijn plannen uit in de studeerkamer. Schakers zijn individualisten. Toch is ook voor het schaken een goed georganiseerde sportbond onontbeerlijk.
Een schaakbond maakt allereerst de regionale en nationale competitie tussen schakers gemakkelijker. Dit geldt natuurlijk allereerst voor de competitie tussen clubs, maar ook voor die tussen spelers onderling. In Nederland is een schaker die lid wordt van een club automatisch lid van de regionale en de Nationale schaakbond. Daarmee ben je eigenlijk ook gelijk aangesloten bij de FIDE, e wereldschaakbod. Dit houdt bijvoorbeeld in dat als je een paar partijen in een officieel toernooi speelt, je sterkte gelijk nationaal en wereldwijd bekend is. Nuttig voor als je elders in het land een toernooi wil spelen. Een bond is natuurlijk ook belangrijk voor de coördinatie van de spelregels, al is dit bij het schaken iets minder urgent omdat de regels redelijk zijn uitgekristalliseerd.
Organisatie in een bond heeft ook voordelen als we het schaken willen populariseren en bij het aantrekken van de jeugd. In Nederland is er een vrij stevige traditie van het schaken op school voor de jeugd. Bovendien is er een stappenplan ontwikkeld om beter te leren schaken. Je kan makkelijk zien hoe sterk een schaker is, door te refereren aan het stappenplan. Makkelijk als je les wilt geven. Reclame om schaken te promoten kan ook groter en effectiever worden aangepakt binnen een bond. Promotiemateriaal kost over het algemeen veel geld. Bovendien kan je ook deze campagnes weer coördineren binnen een bond.
Helaas komen met de grotere organisatie ook de nadelen van schaalvergroting aan het licht. Er zijn verschillen van inzicht tussen grote en kleine clubs, tussen landelijke en stedelijke regio’s, tussen huis- en topschakers. Waar moet een bond zijn aandacht primair op richten? Omdat het onmogelijk is aan alle wensen te voldoen, voelen sommige schakers zich niet vertegenwoordigd door de bond. Dit leidt weer tot twijfels of een bond het geld wel waard is. Bij dit soort belangentegenstellingen horen onvermijdelijk ook politieke spelletjes en intriges, wat de aantrekkelijkheid niet verhoogd.
Een goed georganiseerde bond is een groot goed. In Nederland is de organisatie over het algemeen goed geregeld en daar plukken we, ik denk ook met het schaken, vaak de vruchten van. De prestaties zijn veel beter dan je op grond van het inwonertal zou vermoeden. Als je ontevreden bent over het presteren van de bond, dan zal je in de eerste plaats moeten proberen de dingen binnen de organisatie te verbeteren. Om op wat serieuzer niveau te schaken, laat staan om schaken te promoten is toch een groter geheel nodig. Er zal moeten worden samen gewerkt. Ook een schaker kan het niet alleen.
