Ju-Wenjun blijft voorlopig wereldkampioene schaken. In een spannende match versloeg zij uitdaagster Lei TingjieI met 6,5-5,5. De uitdaagster leek beter voorbereid en had eerst het beste van het spel. Ze kwam op voorsprong, maar in de tweede helft van de match werd Ju-Wenjun sterker. Ze wist langszij te komen. In de laatste reguliere partij sloeg Ju-Wenjun wederom toe, waardoor de match al bij de reguliere partijen was beslist.
Heb je dit nieuws gemist? Dan ben je vast niet de enige. De media-aandacht voor deze match was in Nederland minimaal. Zelfs een berichtje op teletekst kon er niet vanaf. Als je nu op internet Ju-Wenjun intikt, kom je voor de match al snel op echte schaakkanalen als chess.com. Ik weet het, schaken krijgt weinig aandacht krijgt bij de traditionele media. Het helpt ook niet dat de match in China werd gespeeld tussen twee weinig bekende Chinese schaaksters. Toch zorgt de geringe aandacht voor deze match bij mij voor ergernis.
Hoe kunnen we verwachten dat vrouwen ooit enthousiast gaan schaken in deze situatie? De rolmodellen ontbreken volledig! Als ze een schaakclub binnen lopen, dan is minstens 80% man. Als het in de media over schaken gaat, zijn het ook bijna altijd mannen. Natuurlijk begin je met schaken vanwege de fascinatie voor het spel, maar zeker als je er meer tijd in gaat steken is het ook belangrijk om voorbeelden te hebben.
Om de status quo te doorbreken is denk toch meer specifieke media-aandacht voor schakende vrouwen nodig. Een parallel met het vrouwenvoetbal is wel te trekken. Sinds een paar jaar is er meer aandacht voor de wedstrijden, ook als ze niet van het Nederlands Elftal zijn. Je ziet dat het aantal voetballende vrouwen daardoor groeit. Je belandt hier op het glibberige pad van de wenselijkheid van positieve discriminatie, maar het is lastig te zien hoe het anders moet. Je hebt een klassiek kip-ei probleem. Doordat er weinig wordt gepresteerd is er weinig aandacht, maar hierdoor gaan ook weer minder vrouwen schaken. In de praktijk blijken de barrières toch groot. Je moet alles opzij zetten voor een toppositie en de beloning is onzeker. Een carrière in het bedrijfsleven is dan vaak aanlokkelijker.
Natuurlijk is het handig als prestaties aanleiding zijn voor media-aandacht, maar juist dat zou in Nederland niet echt een probleem moeten zijn. Met Eline Roebers en Machteld van Foreest twee jonge talentvolle vrouwen, die erg ver kunnen komen. Jarenlang was Zhaoqin Peng verreweg de beste schaakster, maar nu is zij ingehaald. Hopelijk kan een Nederlandse schaakster in de toekomst weer eens een rol spelen in het WK. Het zou voor het eerst sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw zijn dat dit weer het geval is. Eigenlijk treurig voor een schaakland als Nederland.
Alle reden om schakende vrouwen wat vaker in het zonnetje te zetten, om te laten zien dat schaken geen typische mannensport is. Er is zeker op huisschakersniveau geen enkele reden om aan te nemen dat vrouwen minder goed kunnen schaken dan mannen. In de praktijk zijn er toch een hoop barrières voor vrouwen om lid te worden van een club. In Nederland is helemaal reden wat meer aandacht aan schakende vrouwen te besteden. Laten we ervoor zorgen dat media-aandacht voor schaken een stimulans wordt en geen extra hinderpaal.