Bij iedere partij wil je als schaker een kunstwerk creëren. De werkelijkheid staat meestal in de weg. De strijd lijkt meer op een vechtpartij in het café, met wilde uithalen over en weer van enigszins onvast op de benen staande personen. Deze partij tussen Leo (zwart) en mij (wit) voldoet geheel aan dit scenario.
Na een zet of twintig denk ik echt bezig te zijn met een modelpartij. Op standaardwijze val ik aan op de damevleugel en pionwinst lijkt binnen handbereik. Leo had dit natuurlijk wel zien aankomen en reageert met een aanval op mijn koningsstelling. Als ik hierop niet goed reageer, wordt deze aanval heel erg gevaarlijk. Leo lijkt ook wat verrast en drukt ook niet gelijk door. Het gevolg is een partij met wisselende kansen en behoorlijk wat fouten. Wisselvallig spel, zo kan men wel zeggen. Spannend en leuk om naar te kijken is de partij ook.
Ook in deze partij blijkt schaken weer een psychologisch spel. In mijn ijver de gevaren te pareren en tegenspel te creëren doe ik foute zetten en mijn verweer in het eindspel is weinig hardnekkig. Leo’s dame dringt binnen en beslist de strijd. Na zo’n partij heb je altijd weer bewondering voor de partijen van grootmeesters. Alles lijkt daar altijd precies te kloppen en de stukken staan net op de goede plek. Hoe doen ze dat toch?
Martin, Mellens
Leo, Bolle
April 12, 2023
E67: Konings-Indisch: Fianchetto: 6…Pbd71.Pf31.d4d5=1…Pf62.d4g63.c4Lg74.g3O-O5.Lg2d6Controleert e56.O-OPbd76…Pc67.Pc3=7.Pc3⩲c6Dekt b5+d57…c58.b3⩲8.Dc28.Lf4c59.Lg5h6=8…a6Zekert b58…Pb69.c5Pbd510.cxd6exd611.e4Pxc312.bxc3⩲9.a4Wit wil voorkomen dat zwart zich met b5 kan bevrijden.9.b3b5⩲9…e510.Td1Dc710…exd411.Pxd4De712.b3⩲11.b311.dxe5Pxe512.Pxe5dxe5⩲11…Te811…exd412.Pxd4a513.Lf4=12.e4wit z’n plan is d5.12.b4⩲12…Pf8Volgens de computer had zwart hier beter op d4 kunnen slaan. Zijn loper op g7 komt dan tot leven en hij krijgt druk op de e-lijn. Het nadel is wel dat hij met een zwakke pion op d6 blijft zittten, waar hij niet gemakkelijk vanaf komt. Voor een mens is de zwarte stelling dan niet erg prettig te spelen.12…exd413.Pxd4a514.Lf4=13.d5Ik besluit de pion door te schuiven. Hier had ik het plan al in mijn hoofd om de loper op de d3 en het paard op e3 te plaatsen en dan met b-lijn open te breken. Een partij speelde door mijn hoofd waarin dit op fraaie wijze lukte. De computer vindt het slaan op e5 veel sterker. In dat geval speel je om heel andere velden en lijnen. Het idee is dan voor wit om via de d-lijn binnen te komen en eventueel de pion op e5 op de korrel te nemen.13.dxe5dxe514.La3Lg4±13.dxe5dxe514.La3c515.Pd5Dc616.Lb2P8d7Hier staat wit fantastich. Als het sterke paard op d5 ooit wordt geruild houdt wit een sterke vrijpion op d5 over.13…c513…cxd514.Pxd514.cxd5≤Pxe415.Dxe4Dxc3⩱14…Pxd515.Txd5⩲15.exd5≤Lg416.Le3f5∓14.Pe1±Ph515.Pd3f5Zwart begint met de pionnenopmars die zo kenmerkend is voor de Konings-Indische opnening.16.f316.La3fxe417.Pxe4Pf6⩲16…h6Beheerst g516…fxe417.Pxe4Pd718.g4⩲17.Le317.a5f418.g4Pf6±17…Df717…f418.Lf2⩲18.a5Zwart’s positie is in het nauw18.Ld2!?±18…f4=Zwart dreigt met materiaalwinst: f4xe319.Lf2fxg320.hxg3Ld720…Ph7!?=Is interessant.21.Tab1Hier leunde ik tevreden achterover, want deze stelling had ik voor ogen toen ik d5 speelde. Wit komt met b4. Als zwart dan slaat heeft wit een hele sterke druk over de b-lijn. Ook de pionnen op a6 en d6 kunnen dan zwak worden. Slaat zwart na b4 niet, dan slaat wit op c5 en staat de c-pion onder druk. Wat kan zwart ondertussen beginnen? Zijn paard en dame staan mooi, maar de rest van zijn stukken staan op een kluitje.21.De2±⌓21…g5?De computer geeft een andere manier om de zwarte aanval in te zetten, maar Leo’s zet is meer in lijn met het Konings Indisch.21…Ph722.b4cxb423.Txb4Pg524.Txb7Teb8+−22.b4+−g422…cxb423.Txb4g424.fxg4+−23.bxc5Hier kreeg ik de gedachte om de zwarte pion op f3 te laten slaan en als een soort beschutting van de witte koning te gebruiken. Ik had beter op g4 kunnen slaan. De varianten zijn dan ingewikkeld, maar het komt erop neer dat de zwarte aanval doodbloedt, waarna wit op zijn gemak zijn aandacht kan richten op de zwakke zwarte pionnen.23.fxg4cxb423…Lxg424.bxc5Lxd125.Dxd1dxc526.Pxc5Tab827.Lh324.gxh5bxc325.Dxc3Dxh5+−23.fxg4cxb424.gxh5bxc325.Tf1Ph723…gxf324.Lf1Een misser waarna al het witte voordeel weg is. De loper had naar h1 gemoeten om de pion op f3 onder vuur te houden. Ik hoopdat dat de zwarte pion meer een hinderpaal dan een steun voor de zwarte aanval zou zijn. Helaas zit er een groot gat in deze gedachte. Het zijn vooral ook de pion op g3 en het veld g4 die voor wit erg zwak zijn.24.Lh1⌓Dit zou groot voordeel voor wit hebben opgeleverd.24…Lg425.cxd6+−24…Dg6⩲25.Kh225.cxd6⌓Pxg326.Lxg3Dxg3+27.Kh1⩲25…dxc525…Ph726.cxd6P7f627.Txb7=26.Pxc5Na deze ze t wordt de zwarte aanval heel erg gevaarlijk. Nog steeds had wit moeten proberen de pion op f3 onder druk te zetten.26.Pe1!?±⌓26…Pf6=Leo ziet zijn kans en speelt het paard naar het goede veld. Het vervelende voor wit is dat ook de andere stukken (in het bijzonder het paard op f8) nu plotseling snel bij de aanval betrokken kunnen worden.27.Pxd7??27.Td2⌓Was een goede mogelijkheid om de partij te redden.27…Pg4+28.Kg1=27…Pg4+−+28.Kg1Pxd7??Wit heeft de juiste verdediging niet kunnen vinden en na Dh5 had zwart een winnende aanval in handen gehad. Nu staat het weer ongeveer gelijk.28…Dh5⌓Beslist de partij meteen.29.Le1f2+29…Pxd7?!Levert niets op.30.Td2∓30.Txb7Nog steeds is de pion onaantastbaar.30…f2+31.Dxf2Pxf232.Lxf2Pf6−+30.Dxf2Pxf231.Lxf2Pxd7−+29.Lh3=29.Txb7??Deze pion kun je beter laten staan.29…Dh530.Le1f2+31.Dxf2Pxf232.Lxf2Pf6−+29…Pdf630.Dd3Wit dreigt met materiaalwinst: Dd3xf330.Txb7Dh531.Td3Dxh332.Txf3Dh2+33.Kf1Tf8−+30…Dh5Zwart dreigt met materiaalwinst: Dh5xh3Slechter is30…Pxf231.Kxf2Pg4+32.Lxg4Dxg433.Th1+−33.Dxf3??Deze pion kan natuurlijk niet worden genomen.33…Tf834.Td3Txf3+35.Txf3Tf836.Txf8+Lxf8−+31.Df1Tac831…Te7!?=Komt in aanmerking.32.d6±Een sterke pion.32.Txb7Txc433.Td3Pxf234.Dxf2Dxh334…Pxe4≤35.Dxf3Dxf336.Txf3−+35.Dxf3Tf8−+32…Ted832…Pxf2?Faalt op…33.Kxf2Tb834.d7+−33.Lb6Wit dreigt met materiaalwinst: Lb6xd8. ‘de loper is de loper!’33.Txb7Kh834.La7Txc435.Td335.Dxc4Dxh336.Tb2Ph5−+35…Txd636.Txf3=36.Dxf3Txd337.Dxd3Txc338.Dxc3Dxh339.Tb8+Kh7⩱33…Td7=34.Pd5Tf835.Pxf6+Txf635…Lxf6⌓36.Lf2Ld8=36…Pxf2?37.Kxf237.Lxd7?!Is een zwakkere mogelijkheid.37…Pxd138.Txd1Lg5=37…Tdf738.Dh1+−36.Lxg4??Een blunder. Ik ben 10 zetten lang zo geobsedeerd geweest door de veiligheid van mijn koning en het paard op g4, dat ik helemaal niet had gezien hoe zwak mijn pionnen na deze ruil worden. Minstens drie pionnen liggen onder vuur en minstens 1 gaat verloren.36.Tb3=⌓Houdt de strijd gaande.36…Dxg4−+37.Kf2?37.Lf2h538.Kh2Tfxd639.Txd6Txd640.Dh3Dxe441.Tb2Dxc442.Df5−+37…Dxe438.Dd338.c5Dc2+39.Kg1f2+40.Kh2Tf5−+38…Dg439.Dd5+Tff7??Geeft het voordeel weg.39…Kh840.Lc7Dh3−+40.Tb3In een poging tegenspel te creëren besluit ik nu (minstens 10 zetten te laat) de pion op f3 aan te vallen. Verkeerd plan. Ik had moeten voorkomen dat de dame via de h-lijn binnen komt.40.Th1Dg641.Tbd1h5⩱40…e4∓41.Te3??Stort zich in het zwaard. De computer geeft aan dat wit met Th1 het nadeel binnen de perken kan houden. Eerlijk gezegd ziet het er niet aantrekkelijk uit met de pionnen op e4 en f3. Zwart staat een pion voor en de witten pionnen zijn minstens even makkelijk aan te vallen als de zwarte.41.Th1⌓Dg642.Td1⩱41.Th1Dg642.Td1Lf643.Le3Lg544.Lxg5hxg541…Dh3−+42.Txe442.Tee1De laatste strohalm.42…Dg2+43.Ke3Dxg344.Th1f2+45.Ke2Df3+46.Kd2Txd647.Dxd6Dc3+48.Ke2Dxc4+49.Td3Dxd3+50.Dxd3f1=D+51.Txf1exd3+52.Kxd3Txf153.Lc7−+42…Dg2+43.Ke343.Ke1Verandert niets meer.43…f2+44.Kd2f1=D+45.Lf2Dfxf2+46.Te2Dxe2+47.Kc1Dc2#43…De2#0–1