Twee spelers blijven in een remisestand verder spelen zonder dat één van beide vorderingen maakt. De wedstrijdleider zegt op een zeker moment dat de partij remise is. Mag dit?
De regels van de wereldschaakbond (fide) schrijven voor wanneer de wedstrijdleider mag ingrijpen, maar idealiter gaan we er bij ons op de club vanuit dat de spelers dit zelf regelen. Het zal er niet zo formeel aan toe gaan. Iedereen wil winnen, maar we zijn huisschakers en spelen ook voor ons plezier. Willen winnen mag niet ten koste gaan van sportiviteit. Natuurlijk kunnen ook dan conflicten ontstaan. Een speler denkt dat een stelling potremise is, terwijl zijn tegenstander nog winstkansen ziet.
De wedstrijdleider kan volgens de fide-regels ingrijpen als het spel volgens de regels remise is. Een partij is remise door pat (de speler aan zet kan geen reglementaire zetten meer doen) of als geen van de spelers meer mat kan zetten. Dit is bijvoorbeeld het geval als de sterkste partij alleen nog maar een loper of een paard heeft. Er zijn een aantal regels om te voorkomen dat de spelers oneindig lang blijven doorspelen. Een partij is remise als er 75 zetten lang geen stuk is geslagen of geen pion is gezet. Ten slotte is een partij remise na ten minste vijf opeenvolgende alternerende zetten van beide spelers. Dus als spelers steeds hetzelfde blijven doen kan de wedstrijdleider op een gegeven moment ook ingrijpen.
Een partij is ook remise als drie keer dezelfde stelling op het bord kan komen. De speler die aan zet is en dezelfde stelling op het bord kan brengen kan op dat moment remise bij de wedstrijdleider claimen. Een speler moet dit dus expliciet claimen, maar mag doorspelen. Op dat moment zet de wedstrijdleider de klok stil en controleert of de partij remise is. Het moet precies dezelfde stelling zijn met dezelfde speler aan zet. De en-passant regel en de rochade kunnen voor subtiele verschillen zorgen, waardoor de claim niet terecht is. Een niet terechte claim moet volgens de regels worden bestraft met 2 minuten tijdstraf. Dit zullen we bij partijen voor de interne competitie achterwege laten. Bij een terechte claim is de partij remise.
Twee schaakvrienden spelen voor de interne competitie en besluiten dat de partij niet hoeft te worden genoteerd. Is dit toegestaan?
Nee. Een wedstrijd voor de onze interne competitie is een officiële schaakpartij en hierbij is notatie verplicht. Dit is het verschil tussen een vriendschappelijk potje en een partij in de competitie van een schaakclub. Notatie is noodzakelijk om de regels goed te kunnen toepassen, bijvoorbeeld om te zien of een partij remise is of niet. Daarnaast is notatie voor een schaker nuttig, omdat de partij kan worden nagespeeld.
Natuurlijk mag de regel niet ten koste gaan van het spelplezier. In bijzondere gevallen (denk aan lichamelijke beperkingen) zullen uitzonderingen worden gemaakt. Beginnende schakers, die de notatie nog niet kennen, hoeven natuurlijk niet meteen te noteren. We vinden het wel belangrijk dat leden op de club de notatie leren. Meld het dus aan bijvoorbeeld de wedstrijdleider als je problemen hiermee hebt.