Schaken in popsongs De laatste dag van het jaar. Zoals altijd luister ik naar de Top 2000 op radio 2. Traditie heet dat. Goede muziek, maar wel een beetje saai. Altijd ongeveer dezelfde liedjes. Een top 2000 met liedjes over schaken zou eigenlijk veel leuker zijn, bedacht ik mij al mijmerend. Zijn er eigenlijk veel liedjes over schaken?
Gelukkig hebben we tegenwoordig internet voor dit soort vragen. Mijn eerste zoekpoging “chess in popsongs” brengt me zowaar bij de site chess.com, waar kennelijk een paar jaar eerder al een soortgelijke poging is gewaagd. Het is een teleurstelling. Veel songs bevatten slechts vage verwijzingen. Zoeken op schaakstukken kan eigenlijk niet. De zoekterm Queen brengt je bij Bohemian Rhapsody van Queen en Dancing Queen van Abba. Pawns levert onder andere War Pigs op van Black Sabbath. Langzamerhand vond ik wat meer teksten, maar het blijft een lastige zoektocht.
Probleem is dat schaken meestal figuurlijk wordt gebruikt. De teksten verwijzen naar pionnen, koningen en dames, maar dat verwijst naar gebroken liefdes of relaties. Uiteindelijk heb ik een aantal teksten gevonden die een eervolle vermelding verdienen. Dit is dus de voorlopige top 10. Een liedje over een echte schaakpartij heb ik nog niet gevonden. Misschien iets voor Nick en Simon?
10. De verjaardag – Hans Böhm Hans Böhm heeft in de jaren negentig van de vorige eeuw een CD gemaakt met daarop dit liedje. Helaas heb ik de volledige tekst niet kunnen vinden, vandaar de 10e plek. Het fragment dat ik gehoord heb, bevat wel een aantal leuke referenties naar het schaken.
9. Chess – Weezer
Door de beginzin “Chess is such a difficult game” verdient dit liedje een plek in de top 10. Jammer genoeg voor de schaker blijkt uit het tweede couplet dat het gaat over relaties.
8. White Rabbit – Jefferson Airplane
“When the men on the Chessboard get up and tell you where to go”. Is dit een nachtmerrie, voor een schaker of juist een aansporing? Moeten wij tijdens een partij de verborgen bedoelingen van onze stukken zien te begrijpen?
7. Knight Moves – Suzanne Vega “Watch while the queen in one false move, turns herself into a pawn.” Iedere schaker zal terugdenken aan een partij waarin de dame tot langdurige passiviteit werd veroordeeld. Het liedje gaat over twijfels van de zangeres in een liefdesrelatie. Een mooi gekozen beeld.
6. Siem – Schaakmat
Het seksueel suggestief gebruik van schaaktermen wordt hier tot kunst verheven met zinnen als “ik neem je dame als een paard”. Wie hier wel om kan grinniken, moet zeker eens naar dit liedje gaan luisteren. Wie het te kinderachtig vindt voor woorden kan het beter over slaan.
5. Careful with that Mic – The Clutch De eerste van een aantal rapnummers. Er wordt gesproken van schaakmat en een heus veld genoemd in de tekst. Verder heeft het liedje met schaken niet zoveel te maken.
4. Checkmate – Apathy
“I set my moves up, strategically; enemy kings are taken easily” Als motto en om ons in de stemming te brengen voor een schaakpartij zeer geschikt.
3. Weak spot – Wu Tang Clan
Dit nummer bevat een couplet met veel schaakterminologie. Kijk maar naar deze zinnen: “I stay on the sixty-four squares, while controlling the center Trading space for material, the time zone I enter It’s calculated by movement, from pushed pieces Advances in development, once the pawn reaches” Lastig te interpreteren couplet. Ik zie er vooral een verwijzing in naar het harde en moeilijke leven in de achterbuurten van sommige steden in de VS.
2. Het schaakbord – Claudia de Breij
Broer en zus spelen een schaakpartij. De zus verliest en gooit kwaad het bord om. De emotie is herkenbaar. Het wat moralistische einde vind ik jammer.
1. Het schaakspel – Harry Jekkers
Een voor mij zeer herkenbare beschrijving van de eerste kennismaking met het schaakspel. Het vinden van het spel in de spellendoos, het zelf uitknippen van de stukken en de eerste zetten. Een ontroerend liedje.