Aan het wereldkampioenschap voetbal valt nauwelijks te ontsnappen. Ondanks dat Nederland niet mee doet, staan kranten, radio en tv er bol van. Toch is het eigenlijk een merkwaardig toernooi. Je zou zeggen dat de winnaar van deze wedstrijd de beste ter wereld is. Dat is bij het WK-voetbal aantoonbaar niet het geval. Waarom zijn deze toernooien dan toch zo populair?
Bij het schaken is de situatie duidelijker. De wereldkampioen is meestal ook de sterkste schaker van het moment. Maar dit leidt toch tot de vraag: wanneer ben je de sterkste schaker. Het wereldkampioenschap wordt beslist in een match over 12 wedstrijden tussen 2 spelers. Het spelen van een match is wezenlijk anders dan het spelen van een toernooi. Bij een toernooi moet je omgaan met verschillende stijlen en spelers van verschillende sterkte. Bij een match kan jij je prepareren op een bepaalde tegenstander.
We willen bij iedere sport weten wie de beste is. Het is de vraag of het spelen van één toernooi of match antwoord geeft op deze vraag. Bij het tennis heeft men bij mijn weten helemaal geen WK en toch weet iedereen wie de beste speler van het moment is. Bij het schaken zouden we net zo kunnen werken als bij het tennis. Schaakspelers hebben allemaal een elorating. De plek op de ratinglijst, zeker als een wat langere periode wordt bekeken geeft waarschijnlijk een betere indicatie wie de beste speler is. De wk-match is bij het schaken een beetje een reliek uit het verleden. Vroeger waren er maar een paar toernooien per jaar en wist je niet binnen een minuut wat er in de VS op schaakgebied was gebeurd. Dan heeft een WK meerwaarde.
Welbeschouwd is een wereldkampioen een beetje een vreemd beest. Wat je nu precies bent als je het toernooi gewonnen hebt is onbekend. En toch zit je op het puntje van de stoel bij het WK-voetbal en volgen schakers enthousiast de match tussen Carlsen en Caruana. Dit komt toch omdat het kampioenschap niet ieder jaar wordt vergeven. Bij het voetbal is het kampioenschap ééns in de vier jaar. Bij het schaken tegenwoordig eens in de twee jaar, maar de uitdager moet wel een zware cyclus doorlopen. Het moeizame pad en het geringe aantal mogelijkheden om te winnen zorgen voor dramatiek als het niet lukt en dolle vreugde bij winst. Wereldkampioenen zijn vreemde beesten, maar wel schaarse beesten. Daarom zijn deze kampioenschappen zo in trek.