Het schaken gaat met de tijd mee. Binnenkort ben ik 35 jaar lid van een schaakclub. Natuurlijk speel je nog steeds volgens dezelfde regels en met dezelfde stukken. Talloze dingen zijn echter veranderd, waardoor het schaken toch een wat ander spel is geworden.
Het schaakspel is sneller geworden. De bedenktijd is verminderd. Vroeger kreeg je 2 uur per persoon voor 40 zetten, daarna een uur voor 20 zetten. Tegenwoordig krijg je 1,5 uur per persoon voor de hele partij plus 10 seconden per zet. Dit scheelt zeker drie kwartier bedenktijd. Vroeger werd een partij vaak afgebroken. Deze moest dan op een andere avond worden uitgespeeld. Omdat men daar vaak geen zin in had, eindigden externe wedstrijden soms in onderhandelingsexercities. Voor spelers en toernooiorganisatoren is het afschaffen van afgebroken partijen denk ik een zegen.
De computer is niet meer weg te denken uit het schaken. 35 jaar gelden werd door grootmeesters nog een beetje smalend over de computers gesproken. Nu spelen ze sterker dan de wereldkampioen. Alle topschakers gebruiken databases en de schaakcomputer ter voorbereiding van de partijen. Ook voor huisschakers is de computer belangrijk geworden. Vroeger moest je veel geld betalen voor een computer. Tegenwoordig kan iedereen een computerprogramma installeren op zijn PC. Bij wijze van spreken kan iedereen zijn partijen door een grootmeester laten analyseren.
Traditionele media zijn minder belangrijk geworden voor het schaken. Vroeger had elke zichzelf respecterende krant een uitgebreide schaakrubriek. Aan de match Kasparov-Karpov en de kandidatenmatches met Jan Timman werd op de televisie aandacht besteed. Tegenwoordig is de aandacht in kranten en op televisie zelfs bij WK-matches en belangrijke toernooien marginaal. Daar staat tegenover dat via internet deze toernooien zeer goed zijn te volgen. De schaakboeken zijn ook vaak vervangen door internetsites, youtube-filmpjes en databases.
En op de schaakclub? Daar is alles toch een beetje hetzelfde gebleven. Veel schaakclubs hebben hun eigen internetsite, maar het gaat bij veel clubs toch vooral om de interne competitie en er wordt 1 wedstrijd per avond gespeeld. Dit is niet zo verrassend. De behoeften zijn immers hetzelfde. Een lekker partijtje schaken en daarna gezellig napraten aan de bar. Ondanks alle mogelijkheden via de computer te schaken, blijft spelen tegen mensen toch het leukst. Clubs moeten wel rekening houden met de veranderde mogelijkheden. Meegaan met nieuwe ontwikkelingen, zonder de traditionele charme te verliezen. Dat is de uitdaging voor veel schaakclubs. Het schaken en het gewone leven lijken soms verrassend veel op elkaar.